Projelerimiz

Yaklaşık 120 milyon yıldır* yeryüzünde var olan ve “yaşayan fosiller” olarak bilinen deniz kaplumbağaları, deniz ve kıyı ekosistemleri için kilit rol oynayan türlerdir. Günümüzde yaşayan yedi türün de nesli, 1900’lerin ortalarından itibaren  insan faaliyetlerinin etkisiyle tehlike altına girmiştir.

*Desmatochelys padillai (Cadena, E.A. and J.F. Parham. 2015. Oldest known marine turtle? A new protostegid from the Lower Cretaceous of Colombia. PaleoBios32.)

Türler ve Yaşam Alanları
Deniz kaplumbağaları, yaşamlarının büyük bir bölümünü denizde geçirse de, yumurtalarını kumsallara bırakırlar. İribaş deniz kaplumbağası (Caretta caretta) ve yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) için önemli yuvalama kumsallarının bir kısmı Türkiye’nin Akdeniz sahillerinde bulunmaktadır.
Sahillere genellikle sadece dişiler çıkar, fakat nadiren de olsa erkek bireyler de kumsallarda görülebilir. Deniz kaplumbağalarının erkek ve dişileri genel görüntü ve boyut olarak birbirine benzer. Erkekler, uzun kuyruklarıyla kolayca ayırt edilebilirler. 
Dünyada yedi deniz kaplumbağası türü yaşamaktadır ve hepsi de farklı beslenme tercihlerine sahiptir. Genel olarak algler, sucul bitkiler, denizanaları, deniz kestaneleri, anemonlar, yumuşakçalar, kabuklular ve balık türleri gibi çeşitli seçenekleri bulunur.

Çiftleşme ve Yuvalama
Çiftleşme, yuvalama başlangıcından birkaç hafta önce, yuvalama kumsalı yakınlarında veya özel toplanma alanlarında meydana gelir. Çiftleşen deniz kaplumbağaları genellikle yüzeyde görünmekle birlikte, su altında birleşmelere de rastlanabilir. Yuvalama sezonu kuzey yarım küre için genellikle Mayıs-Ağustos ayları arasındadır. Yumurtlama çoğunlukla gece meydana gelir, ancak nadiren gündüz yuvalama da gözlemlenebilir.
Yumurtlamak için kumsala yaklaşan dişi kaplumbağa, dış uyarılara karşı oldukça hassastır. Yumurtalarını bıraktıktan sonra, üzerlerini nemli kum ile örter ve kumu iyice sıkıştırır. Daha sonra yuva çukurunu kamufle ederek denize döner. Deniz kaplumbağaları genellikle 2-3 yılda bir yuva yaparlar ve aynı sezon içinde birden fazla yuva yapabilirler.

Kuluçka Süresi ve Yavrular
Yeni bırakılmış deniz kaplumbağası yumurtaları genellikle küresel, beyaz, yumuşak ve mukus kaplıdır. Yuvalara bırakılan yumurta sayısı yaklaşık 100, kuluçka süresi ise 1,5-2 ay arasındadır. Bu süre sonunda yavrular kabuklarını kırıp bir süre hareketsiz kaldıktan sonra, ortalama 5 günde yuvalarını terk ederler. Yavrular, ufuk aydınlığını kullanarak denize yönelirler. Plaj gerisindeki ışık kaynakları, yavruların yönlerini şaşırmalarına ve ölümlerine neden olabilir.
Deniz kaplumbağaları, ekosistemde önemli rol oynayarak deniz ve kıyı ekosistemlerinin dengesini korurlar. Denizlerde beslendikleri türlerin (denizanası, kabuklular, süngerler, vs.) aşırı artmasını önleyerek popülasyonlarını dengede tututarken, bitkisel beslenen türler de deniz çayırlarını bir anlamda “biçerek” sağlıklı gelişimlerine yardımcı olur. Karada ise besin maddeleri bakımından fakir habitatlar olan kumsallara bıraktıkları yumurta kabukları aracılığıyla mineral akışı sağlarlar. İnsan faaliyetleri nedeniyle nesli tehlikede olan bu muazzam canlıları korumak için bilinçli çabalar gereklidir.

Deniz Kaplumbağalarının Tehdit Altındaki Yaşamı
Milyonlarca yıldır dünya sularında hayatta kalmayı başaran deniz kaplumbağaları, insan faaliyetlerinin artması sonucu karşı karşıya kaldıkları ciddi tehditlerle mücadele etmektedir. Bu değerli canlıların nesilleri, insanlar tarafından etleri, kabukları, derileri ve yağları için avlanmaları, ayrıca yumurtalarının tüketim amacıyla yasa dışı şekilde toplanması gibi nedenlerle tehlike altına girmiştir. Sahillerin ve denizlerin bilinçsiz yönetimi, deniz ve kumsalların kirliliği, balıkçılık uygulamaları gibi faktörler bu durumu daha da ciddi boyutlara taşımaktadır.
Her yıl binlerce deniz kaplumbağası, karides ağları, trol ağları ve çengelli oltalar nedeniyle boğularak yaşamını yitirmektedir. Deniz ortamı da genç ve ergin deniz kaplumbağaları için ciddi tehlikelerle doludur. Bot çarpmaları ve tekne pervaneleri, genç ve ergin deniz kaplumbağalarında yaralanma ve ölümlere sebep olabilirken; katil balinalar, köpek balıkları, kuşlar ve balıklar gibi doğal avcılarıyla da karşı karşıyadırlar. Deniz kirliliği, özellikle plastik atıkların yanlışlıkla besin sanılması, deniz kaplumbağalarının iç organlarına zarar vererek ölümlerine yol açmakta ya da bağırsaklarda besin emilimini güçleştirerek sağlıklarını bozmaktadır. Deniz kaplumbağaları karada da bir dizi problemle karşı karşıyadır. Yavru deniz kaplumbağaları, tilki, porsuk, martı, rakun, leş kargası ve hayalet yengeç gibi doğal avcıların predasyonuyla karşılaşmakta, artan köpek sayısı da predasyon oranını artırmaktadır.
Deniz kaplumbağalarının üreme alanları olan kumsallar, iklim değişikliği, deniz enkazı ve çöpü, kıyı gelişimi, erozyon ve turizm baskısı gibi faktörlerle giderek yok olmaktadır. İnsan aktivitesi, özellikle sahil koruma faaliyetleri ve gece ışıkları da üreme sürecini olumsuz etkilemektedir. Deniz kaplumbağalarının korunması için, üreme, beslenme, kışlama ve göç alanlarında çeşitli koruma çalışmalarının hayata geçirilmesi önemlidir. Bu canlıların hayatta kalabilmesi için koruma çabalarının devam etmesi ve insan faaliyetlerinin kontrol altına alınması kritik öneme sahiptir.